نوشته زیر برگرفته از کتاب «نسیم مهر» (متن پیاده شده برنامه پرسش و پاسخ رادیویی استاد حسین دهنوی) می باشد.
سؤال 1ـ میزان خطر داروها یا مواد شیمیایى در صورتى كه كودكان آنها را بخورند، چقدر است؟
جواب:
میزان خطر داروها یا مواد شیمیایى متفاوت است. برخى، كودك را دچار مشكل جدى و مسمومیت مىكنند و برخى دیگر مسموم كننده نیستند:
1. مواد و داروهاى پر خطر و مسموم كننده شربتها یا قرصهاى ضد سرفه و ضد آسم:
اگر كودك، 2 یا 3 برابر مقدار تجویز شده براى كودكان یا 1 قرص براى بزرگسالان را بخورد، ممكن است دچار حالت كُما [1] شود.
داروهاى مخصوص حالتهاى عصبى ـ روحى: اگر كودك، 1 تا 5 عدد قرص از این نوع داروها (داروهاى ضد افسردگى، اشتهاآور، آرام بخشهاى قوى، داروى بیمارى پاركینسون) را ببلعد، دچار كماى سخت خواهد شد.
لك برها و محلولهایى مانند بنزین و بنزول: خوردن 1 میلىلیتر در ازاى هر كیلو از وزن كودك یا وارد شدن چند قطره از آنها به بینى (از طریق بو كشیدن از فاصله بسیار نزدیك) سبب كماى شدید و صدمه جدى به كلیهها مىشود.
الكل اتیلیك: خوردن 1 تا 2 استكان آن ممكن است كودك را دچار حالت كما كند.
قارچهاى سمى: چند گرم از قارچهاى متعلق به گروه «آمانیتا فالواید» باعث كما و اختلال شدید كبدى مىشود.
پودر تالك: اگر مقدار بسیار كمى از این پودر از طریق بو كشیدن وارد مجارى تنفسى شود، ممكن است باعث برونشیت و تنگى نفس شود.
مغز هسته هلو، آلبالو و زردآلو: مغز 5 تا 25 دانه از هستههاى این میوهها مىتواند حالت كما و تشنج را به همراه داشته باشد.
ضدعفونى كنندهها: خوردن مقدار بسیار كمى از این مواد، باعث كما، تشنج و فلج عضلانى خواهد شد.
اسید بوریك: خوردن نیم گرم از آن، سبب وارد شدن صدمه جدى به كلیه مىشود.
آمونیاك و اسیدهاى قوى: خوردن 1 میلىلیتر از این نوع محلولهاى غلیظ، باعث زخم شدید مرى و معده و صدمه به كلیهها مىشود.
مواد پاك كننده ماشینهاى ظرفشویى و كف پوشهاى سرامیكى: خوردن چند قطره از این مواد یا مایعات غلیظ، باعث سوزش شدید ناشى از زخم مرى و معده مىشود.
ضد رنگها: 1 تا 2 گرم از آنها، زخم شدید مرى و معده و كلیهها را در پى خواهد داشت.
ضد یخ ماشین و انواع شیشه پاككنها: 2 یا 3 جرعه از آنها ممكن است باعث حالت كما، تشنج و اختلال در كلیهها شود.
نفتالین: 1 قرص گرد نفتالین ممكن است باعث تشنج، یرقان و صدمه به كلیه شود.
سم موش: در صورتى كه در تهیه سم موش، عنصر تالیوم (TL) به كار رفته باشد، حتى مقدار بسیار كمى از آن، باعث زخم كبد و اختلال در سامانه مركزى اعصاب خواهد شد.
قطره چشم داراى آتروپین: خوردن 4 تا 5 قطره آن، سبب افزایش دماى بدن و گر گرفتگى (حالتى شبیه تب شدید) و در مواردى تشنج مىشود.
قرص فلوئور: اگر كودك، 50 عدد نیم میلىگرمى یا 12 تا 15 عدد 1 میلىگرمى از این قرص را كه به طور معمول براى جلوگیرى از كرم خوردگى دندانها استفاده مىشود بخورد، دچار استفراغ، و اسپاسم (گرفتن) ماهیچهها و نیز تنگى نفس خواهد شد.
گیاه خرزهره: در دهان گذاشتن هر قسمتى از این گیاه، سبب استفراغ و ایجاد اختلال در كار قلب مىشود.
مواد دیگرى مانند سیگار (حتى یك نخ براى كودك 1 ساله)، قرص آهن، قرص كینین و استركینین و آسپرین نیز جزو مواد و داروهاى مسموم كننده براى كودك هستند.
2. مواد و داروهای غیر مسموم كننده:
در صورتى كه كودك شما از مواد و داروهاى ذیل به میزان ذكر شده بخورد، دچار مشكل و مسمومیت نمىشود.
آنتىبیوتیكها (حتى اگر مقدار خورده شده، 2 تا 5 برابر مقدار تجویز شده باشد؛
ویتامینها (حتى بیست تا صد برابر دوز تجویز شده) البته ویتامینهاى محلول در آب، مثل گروه كمپلكس B و احیانا ویتامین C، و گرنه ویتامینهاى محلول در چربى مثل A , D , K و E، مسمومیت شبیه مسمومیت چربى ایجاد مىكند؛
انواع روغنها و كرمهاى آرایشى معمول؛ [2]
صابونهاى كوچك (خوردن نیمى از صابون فقط باعث اسهال و استفراغ مىشود)؛ شامپوهاى معمول (حتى خوردن 3 تا 4 جرعه)؛
جوهر در حد 1 عدد لوله خودكار؛
مواد نوك چوب كبریت تا 12 عدد؛
كودهاى مایع براى گیاهان آپارتمانى؛
خمیردندان در حد 1 پماد.
سؤال 2ـ براى ایمن ماندن كودكان هنگامى كه در خارج از منزل هستند، چه كنیم؟
جواب:
خطرهاى احتمالى را به آنان بیاموزید:
1. خطرهاى احتمالى در خیابان:
قوانین مربوط به عبور و مرور و گذر از خیابان را به آنان بیاموزید.
در صورتى كه با خودرو شخصى، در آن سوى خیابان (طرف مقابل منزل خود) توقف مىكنید، مراقب باشید. احتمال دویدن ناگهانى كودكان به سمت منزل و حادثه آفرینى وجود دارد. به آنان یادآور شوید كه به ریل قطار یا مترو نزدیك نشوند و از بازى در لبه پیادهرو بپرهیزند.
2. خطرهاى دوچرخهسوارى:
به كودكان زیر 12 سال، اجازه دوچرخه سوارى در خیابان و سوار شدن بر دوچرخه بزرگتر از سن آنان ندهید.
قرار دادن لباس روى پره چرخ دوچرخه، ممكن است باعث توقف ناگهانى آن شود و به فرزند شما صدمه بزند.
به آنان بیاموزید كه هنگام عبور از روى دهانههاى فاضلابها با دوچرخه، مراقب افتادن چرخ دوچرخه در آنها باشند.
3. خطرهاى احتمالى در استخر:
كودكان باید از ورود به قسمت عمیق استخر بپرهیزند. آنان را از شیرجه زدن در استخر باز دارید؛ احتمال اصابت سر به كف استخر وجود دارد. كودكان زیر 12 سال نباید از كفش، عینك و دستگاه غواصى استفاده كنند.
4. خطرهاى بازى:
هنگام بازى كودك با الاكلنگ، مراقب تعادل دو طرف آن باشید تا یك طرف محكم به زمین نیاید و پاى او صدمه نبیند.
به فرزندتان بیاموزید كه از كنار تابها (در حالى كه كودكان دیگر مشغول بازى با آنها هستند) حركت نكند و تابها را دور بزند؛ گر چه فاصله زیاد باشد.
در خیابان و مسیر خودروها و وسایل نقلیه، اسكیت نكند.
هنگام سرسره بازى روى برف در زمستان، در كوچه شیبدار یا ارتفاعى كه به جاده یا خیابان شلوغ و یا دیوار منتهى مىشود، بازى نكند.
هنگام سواركارى، از كلاه مخصوص استفاده كند و آن را محكم ببندد.
به او هشدار دهید كه هنگام پایین آمدن از كوه یا ارتفاعات ندود؛ زیرا كنترل خود را از دست خواهد داد و احتمال لطمههاى جبرانناپذیر وجود دارد.
سؤال 3ـ دو فرزند دبستانىام هنگام تنهایى در منزل، براى خود خطر ایجاد مىكنند. چه مسائلى را براى مصونیت از خطرها به آنان بیاموزم و چگونه؟
جواب:
شما ابتدا باید زمینه رفتارهاى خطرساز را از بین ببرید و بعد با راهكارهاى مناسب، آنان را از این گونه رفتارها باز دارید:
1. كودكان خود را تنها نگذارید. یكى از زمینههاى حادثهساز، تنهایى كودكان زیر 10 سال در منزل است. اگر سن آنان بیش از 10 سال است، در صورتى تنهایشان بگذارید كه بین آنها روابط حسنهاى برقرار است. اگر دائم با هم دعوا مىكنند، تنها گذاشتن آنها در منزل، خطرآفرین خواهد بود؛
2. هنگام تنهایى فرزندان، مسؤولیتها را بین آنان تقسیم كنید؛
3. زمینه خطر را با قرار دادن تلفنهاى ضروری (اورژانس، آتشنشانى، پلیس و...) در دسترس آنان، كاهش دهید؛
4. دانستن تلفن یكى از بزرگسالان مورد اعتماد بین نزدیكان مىتواند جلو خطرهاى احتمالى را بگیرد.
افزون بر از بین بردن زمینههاى خطر، نكات ایمنى ذیل را نیز هنگام تنهایى در منزل به آنان بیاموزید؛
1. نشانى درست و دقیق منزل را به آنان بیاموزید تا هنگام ضرورت بتوانند به نیروهاى امدادگر، از مسیرهاى مناسب و بهتر آدرس بدهند؛
2. به آنان یادآور شوید كه در را روى غریبهها باز نكنند؛
3. سراغ اجاق نروند و آتش بازى نكنند؛
4. دست و پاى برادر یا خواهر خود را نبندند و هنگام بازى به سر همدیگر ضربه نزنند؛
5. هنگام بازى، كیسههاى پلاستیكى و نایلونى را روى سر خود قرار ندهند و طناب را دور گردن همدیگر نپیچند؛
6. روى پلهها بازى نكنند و روى نرده پلهها سر نخورند؛
7. هنگامى كه غذا یا آبنبات و یا شىء تیزى در دهان دارند، ندوند؛
8. بادام یا پسته و امثال آن را براى گرفتن با دهان باز، به هوا پرت نكنند؛
9. تفنگ بادى، نیزه دارت و تیر و كمان را به سوى هم نشانه نروند؛
10. با ترقههاى خطرساز و مواد آتشزا بازى نكنند. [3]
شما مىتوانید در قالب داستان یا نقل خاطرههاى دوران كودكى خود و نیز ایفاى نقش در بازى، مصونیت از خطرهاى پیش گفته را به فرزندانتان بیاموزید.
سؤال 4ـ آیا امكان دارد به كودك 1 سالهام، دورى از خطرها را آموزش دهم؟ چگونه؟
جواب:
آرى، شما مىتوانید راه ایمن ماندن و فاصله گرفتن از خطرها را به فرزند خردسالتان بیاموزید و باید این كار را بكنید؛ زیرا نمىتوانید او را زندانى كنید.
با توجه به سن پایین فرزند و عدم تكلم او و ناتوانى در درك آموزههاى استدلالى، آموزش او در این زمینه، با شیوهاى خاص امكانپذیر است.
در صورت رفتارهاى پر خطر، از سرزنش فرزندتان و زیادهروى در نهى كلامى او بپرهیزید؛ زیرا باعث بىتوجهى كودك هنگام ضرورت مىشود.
بهترین شیوه آموزش، پس از رفع زمینههاى خطر در منزل این است كه هنگام حادثهجویى به سوى فرزندتان بروید؛ او را از روى زمین بلند كرده، و از رفتار پر خطر، با قاطعیت نهیش كنید.
در صورتى كه شىء خطرناكى مثلا چاقو را برداشته است، آن را از دستش بگیرید (مراقب باشید كه چاقو و امثال آن را از دستش نكشید) و با قاطعیت بگویید: «به چاقو دست نزن». گر چه فرزند 1 ساله شما هنوز نمىتواند سخن بگوید، توصیه مىكنم با همین واژگان، او را نهى كنید. مطمئن باشید كه مقصود شما را مىفهمد؛ البته استفاده از واژگانى مثل «جیزه، اوفه، خطرناكه و...» نیز مؤثر است.
ممكن است هنگام نهى، خود را با حركات چهره شیرین كند و بیش از پیش دوست داشتنى شود. اگر در این حالت، لبخند بزنید یا بخندید، با این برخورد دوگانه و تزلزل شما به این نتیجه مىرسد كه دارید با او شوخى یا تفریح مىكنید؛ پس مغلوب احساسات خود نشوید و او را با قاطعیت (و نه با لحنى مبارزه جویانه) از رفتار خطرناكش نهى كنید.
بدیهى است كه پس از گرفتن شىء خطرناك گریه مىكند و قشقرق راه مىاندازد. بهترین كار براى پیشگیرى از این گونه رفتارها این است كه از روش «حواس پرت كردن» استفاده، و او را با چیز جذاب دیگرى سرگرم كنید.
در مواردى كه فرزند خردسال شما به سمت ظرف داغ غذا یا فنجان چایى مىرود، با سرعت به سمت او بروید و جلوش را بگیرید. براى این كه دلیل رفتار شما را بفهمد، فنجان یا ظرف غذا را به دستش نزدیك كنید تا حرارت آن را حس كند و همزمان با این كار، واژگان جیزه، اوفه، داغه و... را به كار برید. از این شیوه براى آموزش خطر بخارى كه نمىتوان آن را حذف یا جا به جا كرد نیز مىتوانید استفاده كنید.
در صورتى كه با رفتارى پر خطر مانند فرو كردن میخ یا مشابه آن در پریز برق مواجه شدید، چارهاى ندارید كه باز خورد شدیدترى داشته باشید. در این حالت، پیشنهاد مىشود افزون بر نهى قاطعانه، با دست (البته با انگشتان باز) ضربهاى آرام نیز به پشت دستش بزنید تا این ضربه و سوزش دست، پیامى را به مغز او بدهد و در صورت تكرار چنین رفتارى، همان پیام تداعى شود و او را از این رفتار باز دارد.
سؤال 5ـ براى محافظت از پسر 4 سالهام در بیرون از منزل چه كنم؟
جواب:
براى مصونیت فرزندتان از حوادث خطرناك، باید او را از خطرهاى احتمالى در بیرون از منزل آگاه سازید؛ البته در آموزش خطرها زیادهروى نكنید؛ زیرا ممكن است دچار اضطراب محیطى شود. لازم نیست تمام جزئیات حوادث ترسناك را به او بگویید.
افزون بر آگاهسازى، باید به نكات ذیل نیز توجه كنید:
1. دست او را در خیابان رها نكنید. تا 5 سالگى نمىتوان به كودكان اطمینان كرد. وقتى دستتان بند است، به او بیاموزید كه قسمتى از لباستان را بگیرد؛ البته گاهى رها كردن دستش در پیادهرو و با این شرط كه هنگام حادثه بتوانید از او مراقبت كنید، اشكال ندارد؛
2. وقتى درهاى خودرو را مىبندید، مراقب انگشتان كوچك و ظریف او باشید؛
3. فرزند خردسال خود را هرگز در اتومبیل تنها نگذارید؛
4. هنگام حضور در پارك، مراقب رفتن او به سمت وسایل بازى به ویژه تاب و الاكلنك (در حالى كه كودكان دیگر مشغول بازى هستند) باشید. احتمال اصابت آنها به سر و بدن كودك وجود دارد؛
5. هنگام حضور در كوه و دشت و جنگل و فضاهاى باز، مراقب زبالهها، اشیاى تیز یا اجسام شكسته خطرناك و در صورت بازى با ماسهها، متوجه فضولات حیوانات باشید؛
6. هنگام حضور خردسال در استخر، از كمربند یا جلیقه نجات استفاده كنید؛ حتى اگر شنا را آموخته باشد؛
7. از نزدیك شدن فرزند به حیوانات ناآشنا جلوگیرى كنید. مراقب باشید كه به حیواناتى چون اسب، الاغ، گربه و سگ، وقتى مشغول خوردن هستند یا خوابیدهاند و یا از تولههایشان مراقبت مىكنند، نزدیك نشود؛ زیرا احتمال لگد زدن، گاز گرفتن و چنگ زدن حیوان وجود دارد؛
سؤال 6ـ هنگام تغذیه خردسال به چه نكاتى توجه كنیم تا خطرى او را تهدید نكند؟
جواب:
شما باید زمان تغذیه كودك و نیز هنگامى كه خودتان غذا صرف مىكنید یا نوشیدنى مىنوشید، به نكاتى توجه كنید تا احتمال خطر را از بین ببرید:
1. دادن غذاهاى مانده به خردسال، ممكن است مشكلات گوارشى (اسهال) را ایجاد كند و غذاهاى فاسد، باعث مسمویت او شود؛
2. هنگام تغذیه كودك، غذا را به قسمتهاى كوچك تقسیم كنید تا در گلوى او گیر نكند؛
3. هنگام دادن میوههایى مانند پرتغال، حتما هستههاى آنها را درآورید؛
4. شیشه پر از شیر و آب میوه را بدون حضور خود در دهان كودك قرار ندهید؛ احتمال ورود مقدارى از آن به ریه و خفگى وجود دارد؛
5. پیش از دادن غذا یا مایعات به كودك، حتما دماى آن را بسنجید؛
6. مراقب فرزند بزرگتر خود باشید كه به نوزاد شیرخواره شما غذا ندهد (كودكان، از غذا دادن به عروسك یا خرس پشمالوى خود لذت مىبرند و ممكن است همین كار را را با برادر یا خواهر شیرخواره خود نیز انجام دهند)؛
7. پیش از حضور خود سر سفره یا میز غذا و یا بدون مراقب، ظرف داغ غذا را داخل سفره یا روى میز نگذارید؛
8. هنگام صرف غذا یا چایى، مراقب ظرفهاى داغ باشید. خردسالان، بسیار تند و تیزند و در یك چشم به هم زدن، دست خود را داخل ظرف داغ غذا قرار مىدهند؛
9. هنگام نوشیدن نوشیدنىهاى داغ (چایى، قهوه و...) یا خوردن سوپ داغ، كودك خردسال را روى پاى خود ننشانید. احتمال حمله ناگهانى او به فنجان یا ظرف داغ وجود دارد؛
سؤال 7ـ هنگام استحمام كودك خردسال، چه نكاتى را رعایت كنم تا براى فرزندم مشكلى پیش نیاید؟
جواب:
رعایت نكات ذیل هنگام حضور كودك در حمام ضرورت دارد:
1. به خطرهاى آب در حمام توجه كنید. هرگز اجازه ندهید فرزندتان بدون حضور شما داخل وان حمام یا تشت آب قرار گیرد. توجه داشته باشید كه خردسالان حتى در چند سانتىمتر آب هم خفه مىشوند. مرگ و میر ناشى از غرق شدن كودكان حدود 2 ساله از هر سن دیگرى بیشتر است؛
2. هنگام استحمام فرزند، حتى براى چند دقیقه هم او را تنها نگذارید. لطفا به زنگ تلفن یا صداى زنگ در بىاعتنا باشید. در صورت ضرورت، حتما فرزند خود را همراه ببرید؛
3. هرگز فرزند كوچك خود را با فرزند بزرگتر در حمام تنها نگذارید (این نكته در غیر حمام هم صادق است)؛ زیرا خردسالان وسیله خوبى براى سرگرمى كودكان بزرگتر هستند؛ اما توان مراقبت از آنها را ندارند و در صورت ایجاد حادثه نمىتوانند تصمیم درستى بگیرند؛
4. از تماس با وسایل الكتریكى داخل حمام، به ویژه زمانى كه شیر آب را گرفتهاید، بپرهیزید؛
5. پیش از استحمام كودك، حتما دماى آب را بسنجید؛
6. صورت نوزاد را زیر دوش آب نگیرید. افزون بر ترس و وحشتى كه از حمام در او ایجاد مىشود، ممكن است در صورت طولانى شدن این كار، تنفس او نیز قطع شود.
سؤال 8ـ با توجه به این كه وقت بسیارى را در آشپزخانه مىگذرانم و فرزند 1 سالهام دائم كنار من است، چه نكاتى را براى حفاظت او رعایت كنم؟
جواب:
آشپزخانه، مكان مناسبى براى كودكان، به ویژه خردسالان نیست. شما مىتوانید او را در خارج از آشپزخانه سرگرم كنید.
اما در صورت ضرورت، به نكات ایمنى ذیل توجه داشته باشید:
1. توجه به نوع قرار گرفتن ظرفهاى غذا بر روى اجاق (حتما از شعلههاى عقب اجاق براى پخت و پز با شعله زیاد، و از شعلههاى جلو براى پختن غذا با شعله كم و جوشاندن ملایم استفاده كنید. در همین صورت هم، دسته قورى و كترى را به سمت عقب اجاق و دستههاى قابلمه را به سمت راست و چپ بگردانید).
2. قرار دادن اشیا و وسایل خطرناك مثل چاقو، چنگال، كبریت و... در كابینتهاى دیوارى یا در مكانى با ارتفاع دست كم 1 متر؛
3. محافظت از وسایل آشپزخانه، مانند چرخ گوشت، مخلوط كن، آب میوهگیرى و... با قفل كردن كشوها و كابینتها؛
4. در دسترس نبودن سماور و كترى آب جوش و ظروف داغ غذا؛
5. توجه به ذغالهاى داغ منقل یا داغى اتو و كبابپز پس از استفاده؛
6. در دسترس نبودن كیسه فریزر و كیسههاى پلاستیكى دیگر (احتمال به سر كشیدن كودك و خفگى وجود دارد)؛
7. استفاده نكردن از بترىهاى نوشابه براى سایر مواد غیر خوراكى (كودك شما قدرت تشیخص ندارد و ممكن است این مواد را سر بكشد).
سؤال 9ـ در خانه چه نكات ایمنى را رعایت كنیم تا خردسالان دچار حادثه نشوند؟
جواب:
براى پیشگیرى از حوادث و خطرها در خانه، به نكات ایمنى ذیل توجه كنید:
1. جمعآورى اشیاى ریز مانند تكمه، حبوب (نخود، لوبیا و...)، فندق و پسته، آب نبات، تیله، ذرت بو داده، هسته میوه (آلبالو، هلو و...) پول خرد، دانه تسبیح، سنجاق قفلى، سوزن تهگرد، میخ، چوب خلال، استخوانهاى ریز و... به جهت ورود به حنجره و احتمال خفگى و گاهى قرار گرفتن در گوش و بینى كودك (بسیارى از این اشیا از رودههاى كودك مىگذرند و همراه مدفوع خارج مىشوند؛ اما اشیایى مثل سوزن، سنجاق قفلى، چوب خلال، میخ و استخوانهاى ریز دفع نخواهند شد)؛
2. جارو زدن مستمر خانه براى اشیا و آشغالهاى ریز؛
3. جمعآورى وسایل نوك تیز مانند مداد، خودكار و...؛
4. قرار دادن دروازه ایمنى براى پلهها و اتاقهایى كه براى خردسالان امن نیستند؛
5. محصور كردن پنجره، تراس یا بالكن با نرده؛
6. قرار دادن قفل بر درهایى كه به بالكن، راهپله یا جاهاى خطرناك منتهى مىشوند؛
7. جمعآورى موادى مثل فرآوردههاى نفتى، رنگها به ویژه با تركیب سرب، واكس، گاز فندك، حشرهكشها، الكل، مواد پاك كننده، مواد تمیز كننده شیشه و آینه، روغنهاى جلا دهنده، محلولهاى لوله بازكنى، داروهاى دفع آفتهاى گیاهى، سیگار و تنباكو، داروها، مرگ موش، مواد آرایشى و...؛
8. جارو زدن خانه، بىدرنگ پس از به كارگیرى حشرهكش به دلیل این كه خردسالان (به ویژه زیر 1 سال)، مگس و حشره مرده را نیز به دهان مىبرند؛
9. مراقبت از سیمهاى برق و تا حد امكان، پنهان كردن آنها به دلیل این كه ممكن است فرزند شما آنها را بجود؛
10. محافظت از متههاى برقى، قیچىها، اره برقى، اتوى داغ، پنكه و... (كودكان به وسایل بزرگسالان به شدت علاقه نشان مىدهند و دوست دارند مانند بزرگترها از آن وسایل استفاده كنند)؛
11. جمعآورى جعبه وسایل خیاطى بلافاصله پس از خیاطى (وسایل این جعبه اغلب ریز و تیز است)؛
12. قرار دادن شیشههاى شكسته، قوطى حلبى درباز و تیغ صورت تراشى در ظرفهاى دربسته؛
13. پرهیز از خواباندن نوزاد روى مبل یا تخت حتى اگر با بالش یا كوسن او را محافظت كنید؛
14. پرهیز از قرار دادن بالش بسیار نرم زیر سر كودك قبل از 2 سالگى (احتمال خفگى وجود دارد).
سؤال 10ـ فرزند نوپاى من، دائم سراغ وسایل منزل مىرود و من نگران خطر یا حادثهاى براى او هستم. در این باره چه مىشود كرد؟
جواب:
فرزند شما راه افتاده است و دوست دارد به همه جا سرك بكشد و با دنیاى اطرافش و وسایل گوناگون آشنا شود. این حالت او از حدود 8 ماهگى كه چهار دست و پا به این سو و آن سو حركت مىكرد، آغاز شده است.
ویژگى مهم و بارز خردسالان، به ویژه كودكان زیر 2 سال، این است كه دنیایشان را مىكاوند. آنان كنجكاوند و به شدت علاقه دارند بدانند وسایل منزل چگونه كار مىكنند و از چه چیزى درست شدهاند. آنها از این راه مىآموزند و روز به روز، اندوختهها و تجربههایشان بیشتر مىشود.
این كه كودك شما دائم سراغ وسایل منزل مىرود و كنجكاوى مىكند، نشانه هوش خوب او است؛ پس وقتى به كشف جهان اطراف خود مىپردازد، او را پیاپى از این كار منع نكنید. بازداشتن كودك از دست زدن به اشیا، حس كنجكاوى و خلاقیت او را از بین مىبرد و استقلال او را به خطر مىاندازد؛ بنابراین، از سرزنش دائم او و به كارگیرى جملههایى مانند «دست نزن مىافته»، «این مال بچهها نیست»، «نكن بچه تو چقدر شرى»، «نكن مىافته و مىشكنه» و... بپرهیزید.
شما باید پیش از هر كارى، آرایش منزل را تغییر دهید و وسایل خطرناك و خطرساز را از دسترس او دور كنید. ایجاد محیطى امن براى كودكان (به ویژه كودكان 8 تا 10 ماهه كه چهار دست و پا مىروند و نوپایان) بسیار مهم است.
پس از این كه زمینههاى خطر را از بین بردید، اجازه دهید تا حدودى حادثهجویى كند. بالا رفتن از پله (كودكان 10 ـ 9 ماهه علاقه فراوانى به پله دارند و دوست دارند از آن بالا روند)، بالا رفتن از صندلى استوار و پایه كوتاه، باز كردن در جعبه و رفتارهایى از این قبیل، میزان خودباورى او را بالا مىبرد؛ البته دائم باید مراقب او باشید؛ زیرا كودكان به ویژه در سن كنجكاوى، بسیار خطرساز و حادثهآفرین مىشوند و متأسفانه حوادث، متداولترین علت مرگ یا صدمههاى جدى در كودكان حدود یك ساله است و حدود یك سوم از مرگهاى كودكان را شامل مىشود؛ به ویژه در زمان حاضر كه فنآورى و وسایل گوناگون الكتریكى و مكانیكى، زمینههاى خطر را افزایش داده اند.
سؤال 11ـ زمینههاى خطرساز در خانه براى خردسالان كدامند و چگونه مىتوان این زمینهها را از بین برد؟
جواب:
زمینههاى مهم خطرساز در خانه عبارتند از:
1. پریزهاى برق كه ممكن است فرزند خردسال شما؛ پنس سر، میخ یا اشیایى از این قبیل را داخل سوراخهاى آنها كند؛
2. سیمهاى برق با روپوش كهنه كه ممكن است قسمتى از آن ترك برداشته و از روى سیم كنار رفته باشد؛
3. شومینههاى باز و بدون حفاظ (شعلههاى رنگى شومینه براى كودك خردسال جذاب است)؛
4. چاه آب بدون درپوش و استخر بدون حفاظ؛
5. میز و صندلىهایى كه پایههاى ناسالم و غیر ثابت دارند (احتمال سقوط آنها روى خردسالان بسیار است)؛
6. كمدهاى متزلزل و قفسههاى كتابى كه به دیوار ثابت نشدهاند (خردسالان به طور معمول از كمدها و قفسههاى كتاب بالا مىروند و در صورت عدم استوارى آنها ممكن است واژگون شوند)؛
7. تخت بدون محافظ كودك (محافظ تخت كودك باید نیم متر ارتفاع داشته باشد و فاصله دو میله آن بیشتر از 7 سانتىمتر نباشد)؛
8. رومیزى بلند (كودك براى بلند شدن، از آن كمك مىگیرد و ممكن است ظرفهاى داغ غذا یا قورى و فنجان چاى روى سرش بریزد)؛
9. فرشهاى روى پلهها (فرشها درصورت ثابت نبودن، روى پله مىلغزند و احتمال سقوط كودك وجود دارد)؛
10. دكمهها و پیچهاى وسایل صوتى و تصویرى، و اجاق و بخارى كه ممكن است خردسال آنها را جدا كند و قورت دهد؛
11. فاصله چند سانتىمترى بین دیوار و دیواره مبل یا صندلى (هنگام نشستن و تكیه دادن بزرگسالان به آن، احتمال قرار گرفتن دست كودك بین مبل یا صندلى و دیوار هست)؛
12. محلهاى باریك مانند فاصلههاى بین كمد و دیوار كه احتمال گیر كردن و خفگى كودك وجود دارد؛
شما مىتوانید با تغییر آرایش منزل و جابهجایى وسایل خطرساز و ثابت كردن آنها، زمینههاى خطر را از بین ببرید.
________________________
پی نوشت:
[1] ـ COMA . بىهوشى عمیقى كه بیمار حتى با تحریك شدید نیز بیدار نمىشود و ممكن است پیامدهاى خطرناكى را نیز در پى داشته باشد.
[2] ـ رنگ برها، كرمهاى ضد آفتاب، رنگ مو، استن و مومكها خطرناك هستند.
[3] ـ براى گروهى از كودكان بیش فعال كه علاقه ویژه به رفتارها و بازىهاى خطرناك دارند، مراجعه به روانپزشك لازم است.
منبع:
نسیم مهر جلد 3، پرسش و پاسخ تربیت کودک و نوجوان؛ حسین دهنوی
دد وود Deadwood
استیم پانک رالی STEAMPUNK RALLY
چی فکر کردی؟
سم بوتولینوم THE POTION
بازی فکری مافیا سه سناریو در یک جعبه تفنگدار
کودتا Coup
13سرنخ
تاجر فرش
قلعه های برگاندی The Castles of Burgundy
Scallywags
بازی فکری آفتاب پرست ( Coloretto )
کلت سوپر اکسپرس COLT SUPER EXPRESS
وحشت در آزمایشگاه Panic Lab
سیاهچال پنج دقیقه ای 5MINUTE DUNGEON
جامائیکا Jamaica
جهان شگفت انگیز Its a Wonderful World
مینیون های انفجاری
تاکستان
تاکنوکو
معمار امپراطوریKINGDOM BUILDER
